Antep fıstığında Salkım Seyrelmesi Nedenleri

Üreticilerin karşılaştığı önemli problemlerden ve ekonomilerini oldukça sarsan seyrelme problemlerine genel bir bakış oluşması için bu yazı önemli olacaktır.

Salkım seyrelmesini iki temel döneme ayrılarak incelemek gerekirse küçük meyve dönemi ile büyük meyve döneminde dökümlerin genel nedenleri meyve dönemi gruplandırma tablosunda sıralanmıştır. Meyvenin küçük dönemi ile büyük meyve döneminde seyrelme, dökülmeye neden olan etken ve etmenler artı (+) ve eksi ( –) olarak gösterilmiş. + görülebilir - görülmez şeklinde anlaşılmalıdır.

Etmen ve Etkenler

Küçük Meyve Dönemi

Büyük Meyve Dönemi

Soğuk hava

+

-

Yüksek Sıcaklıklar

+

+

Rüzgar

+

-+

Yetersiz Erkek Tozu

+

-

Besin Yetersizliği

+

-+

Zararlılar

+

-+

Hastalıklar

+

-+

Hangi Nedenlerle Salkımlarda Seyrelme Olur Özetleyerek Maddeler halinde belirtelim.

1-Geç ilk bahar donları

Nisan ayında yaşanan düşük sıcaklıklar

Fıstık ağaçlarıda diğer canlılar gibi soğuk havadan ve don olaylarından etkilenmektedir. Dönemsel olarak düşük hava sıcaklıklarına hassasiyetleri farklı olmakla beraber çiçeklenme zamanı en hassas olduğu, büyük zararların yaşandığı dönemlerdir. Çünkü bu dönem oldukça hassas bir süreç yeşil aksamın oluşacağı hücrelerin kolayca donacağı bir dönemdir. Yine çiçeklenme döneminde ağaç depoladığı karbonhidratları çiçek, yaprak ve sürgün oluşumuna harcadığından besince zayıf düşer.  

Zirai don sıfır derece altında geçen süreçlere verilen addır.  Antep fıstığı çiçekleri hangi derecelerde zarar görür sorusuna cevap arayan araştırmacılar kontrollü koşullarda -1 derece düşük sıcaklığa 1 saat maruz bıraktıkları fıstık ağaçlarında önemli bir zarar oluşmazken -1 derece düşük sıcaklıkta 2-3 saat maruz bıraktıkları ağaçlarda önemli oranda zarar oluştuğunu tespit etmişlerdir. Kimi kaynaklar sıfırın hemen altında bile ciddi zararlar oluşabileceğini belirtilmektedir.

Öyleyse salkımlarda seyrelmeye düşük hava sıcaklıkları sıfırın hemen altında maruz kaldığı soğuk hava dalgasının sürecine bağlı olarak zarar gördüğü anlaşılabilmektedir.

Soğuk hava dalgasına maruz kalan bitkiler nasıl bir belirti verir öncelikle çiçek tümüyle kuruyabilir. Tanelerde karamalar olabilir. Çiçek zamanı yaprak ve sürgün de oluştuğundan yapraklarda yanmalar, hücre bölünmesinde yaşanan sorunlar nedeniyle şekil bozukluları oluşur. Benzer durumlar sürgünlerde de yaşanır. Sürgünlerin zarar görmesi dolayısıyla karagöz(meyve gözü) oluşumunda da sorun oluşturacağından bir sonraki yılın ürününe de etki etmektedir.

2-Yüksek sıcaklıklar

Yüksek sıcaklardan salkım seyrelmesi nasıl oluşur. Çiçeklenme zamanı dişi çiçeğin tepeciği nemli olur kuru ve sıcak rüzgar bu tepecikteki sıvının kurumasına sebep olur ve dolayısıyla erkek tozu buraya tutunamayacaktır. Böyle bir durumda da çiçek dökülmeleri kurmaları ve dolayısıyla salkımlarda seyrekliğe sebep olur.

3-Yetersiz erkek tozu

Bahçede yeterli sayıda erkek ağaç yoksa veya dişi erkek çiçekler açma periyodu yönünden uyumsuz ise tozlaşma döllenme sorunu yaşanır dişi çiçek perikarp oluştursa bile bir süre sonra karbonhidrat rekabeti ile gelişimi duracaktır dökülecektir. Bu durumda da yine salkımlarda kararma ve dökümle şeklinde belirtiler vermektedir.

4-Besin yetersizliği

Besin yetersizliği fıstık bahçelerinde oldukça yaygın şekilde karşılaşılan seyrelme nedenlerindendir. Ağaç gücü kadar ürün verir. Özellikle çiçeklenme döneminde ilk sürgün ve yapraklanmanın başlaması boyunca ağaç zayıftır çünkü karbonhidratlar bunların oluşumuna harcanmaktadır. Yetersiz depo oluşturmuş bir ağaçta gereğinden fazla yük varsa kararma ve dökülme şeklinde kendini gösteren seyrelmeler görülecektir.

5- Çiçeklenme zamanı yapılan ilaçlar; ilaç pH değerleri nedeniyle kararma ve dökülmelere sebep olabilirler.

6-Zararlılar

Özellikle dip kurdu ağaç kökünde varlığını bir müddet sürdürdüğünden ağacı zayıflatır. Zayıf ağaçlarda yine besin sorunu nedeniyle bu tür seyrelmeler görülebileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

Ve diğer zararlılar önceki yıl gerekli mücadele yapılmamışsa ağacın zayıf düşmesine sebep olurlar. Yetersiz karbonhidrat depolayan ağaçlar çiçeklenme zamanı besin eksiklikleri nedeniyle sorunlar yaşıyacaklardır ve besin rekabeti sonucu salkımlarda yine seyrelmeler görülecektir.

7-Hastalıklar

Özellikle alternaria erken yaprak yanıklığı; bu hastalık çiçekleneme zamanı sporları uçuşmaya başlar ve çiçek enfekte oduğunda kararma meyvede çatlama gibi belirtiler oluşturur tane dökülmesine sebep oluştururlar.

Kök hastalıkları yine bitkinin zayıf düşmesine sebep olacaklardır.

Karazenk hastalığı ağacın zayıf düşmesine sebep olur gerekli mücadele yapılmaz ise kışa zayıf girecek ağaçlarda besin noksanlıkları sebebiyle seyrelmelere dolaylı olarak neden olacaktır.

8-Haziran dökülmeleri bu dönemde yaşanan dökülmeler. Normal kabul edilir ve fizyolojik dökülme olarak değerlendirlir. 

En nihayetinde ağaçların güçlü olması yaygın bir şekilde fıstık bahçelerinde yaşanan salkım seyrelme sorunlarına cevap olacaktır. Yine kültür teknik faaliyetlerine gerekli önem verilmeli. Hastalık zararlı mücadeleleri sadece hedef alınan hastalık yada zararlı boyutuyla değerlendirilmemeli zararlının ve hastalığın yaratmış olduğu tahribata göre ağaçların beslenmesine önem verilmeli.

Verilen bilgiler fikir oluşturma adına yazılmıştır. Okuyucular teknik tarım uzmanlarının değerlendirmelerine başvurmalı, bahçelerinde yapacakları iş planını danışmanlarına göre yapmalarını öneririz.

Umuyoruz bu yazıyla yaşanan salkım seyrelmesi sorunlarına genel anlamda bir bakış açısı oluşturabilmiş olacağız. Ürününüz sağlık ve bol olsun.

 

tofidas.com tarım destek ekibi.

cultureSettings.RegionId: 0 cultureSettings.LanguageCode: TR